سینما در فصل پائیز، یکی از راکدترین دوران تاریخ سینمای کشور

تعداد مخاطبان سینما در سال ۱۴۰۱، درحالی از ۱۰ میلیون نفر متجاوز شده است که انتظار تحقق این میزان مخاطب برای امسال، در تابستان می‌رفت نه امروز که ۸۰ روز از پائیز نیز سپری شده است.

اکران ۱۴۰۱، یک شروع ضعیف در اکران نوروزی داشت و تنها توانست پذیرای ۷۵۵ هزار نفر باشد. مهندسی نادرست اکران نوروز، این گمانه را مطرح کرد که سینمای ایران، سال جدید را به خوبی آغاز نکرده و هم‌چنان گریبان‌گیر کرونا است. اما استقبال بعدی که از سینما به عمل آید، ثابت کرد که مشکل در انتخاب فیلم‌ها و عدم‌رعایت هوشمندی در تدوین بسته‌های اکران جدید است.

به هر تقدیر، اکران فصل بهار با ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار مخاطب رقم زده شد. این تعداد در اکران تابستان که ۲ ماه آن را محرم و صفر در بر گرفته بود، به ۴ میلیون و ۲۵۰ هزار نفر رسید و برای ۸۰ روز پائیز نیز تاکنون ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار مخاطب به ثبت رسیده است.

سیر تطور اکران در ۳ فصل امسال

آنچه سبب شد تا اکران بهار، شکوهمندی همیشگی را نداشته باشد، هدررفت ۱۳ روز ابتدایی سال بود که با فیلم‌های قدرتمندی بسته نشد. این ضعف به اندازه‌ای بود که پرفروش‌ترین فیلم این اکران یعنی کمدی سگ‌بند، تنها موفق به کسب گیشه ۱۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومانی شد. نبود فیلم قدرتمند اما در اکران دوم نوروز، به شکل ویژه‌تری قطعیت یافت به‌طوری که با اکران کمدی انفرادی در ۷ اردیبهشت‌ماه، تمامی حواس‌ها معطوف به این فیلم شد تا این فیلم در نبود دیگر آثار کمدی قدرتمند، با گیشه حدود ۷۵ میلیاردی خود، به پرفروش‌ترین فیلم سال تا به امروز تبدیل شود.

تصمیم درست برای نمایش فیلم‌های پرمخاطب پس از پایان جام‌جهانی، نه یک تصمیم برای اکران ۱۴۰۱، بلکه یک آمادگی و ذهنیت‌سازی نزد مخاطبان برای ورود به سینمای ۱۴۰۲ استاکران تابستان اگرچه تا اینجا بهترین اکران سال است اما قطعا می‌توانست بهتر هم باشد. درست است که ۲ ماه محرم و صفر، با مرداد و شهریور تلاقی پیدا کرد اما نبود فیلم کمدی قدرتمند در این فصل و البته اکران همزمان چند فیلم اجتماعی قدرتمند سبب شد تا دوستداران کمدی، چندان به سینما نیایند و مخاطبان سینمای اجتماعی نیز نتوانند از تمام فیلم‌های این حوزه، استقبال به عمل بیاورند درنتیجه، گیشه سینمای اجتماعی سرشکن و بین چند فیلم اجتماعی قدرتمند تقسیم شد و مخاطبان سینمای کمدی که پیشتر استقبال خوبی از کمدی انفرادی رقم زده بودند، در نبود فیلم مشابه در این گونه، به سینماها نیامدند تا گیشه تابستانی سینماهای امسال به این ترتیب رقم بخورد.

با تداوم این روند، امیدواری‌های بسیار زیادی وجود داشت که اکران پائیز که با اتمام ماه صفر، از ۷ مهر رقم می‌خورد، با نمایش چند کمدی قدرتمند، عنان گیشه را در دست گرفته و یک فصل خوب را برای سینماهای کشور رقم بزند اما متاسفانه با شروع ناآرامی‌ها، نه‌تنها شکوهی نصیب سینماها نشد بلکه سینماها به رکودی رسیدند که می‌شد آن را با وضعیت سینماها در دوران کرونا مقایسه کرد.

بنابراین در فصل پائیز که همواره یکی از فصل‌های مورد علاقه تهیه‌کنندگان و دفاتر پخش برای اکران فیلم است، تنها ۳ فیلم بام‌ بالا، لوپتو و بخارست به روی پرده رفت که ۲ فیلم از این ۳ فیلم در گونه کودک است.

سینما در فصل پائیز، یکی از راکدترین دوران تاریخ خود را تجربه کرد که طی آن، مخاطب روزانه کشور حتی به زیر ۷ هزار نفر نیز تقلیل یافت. سینمایی که با ناوگانی خسته در اکران قطعا نمی‌تواند پذیرای طیف گسترده‌ای از مخاطبان باشد اما با این حال، با فروکش کردن ناآرامی‌ها طی هفته‌های اخیر، تعداد مخاطبان سینما با رشد خوبی همراه شد و سینماهای کشور، روزانه پذیرای ۱۴ تا ۱۸ هزار نفر هستند که این رقم برای ایام پایانی هفته به بالای ۵۰ هزار نفر نیز می‌رسد.

افقی که روشن است

اکران چند فیلم پرمخاطب با محوریت کمدی سبب افزایش میزان مخاطبان سینما می‌شوداکنون اما امیدواری بسیاری وجود دارد که با پایان جام جهانی و بهتر شدن شرایط اجتماع، احتمالا از چهارشنبه هفته آینده، چند فیلم جدید به ناوگان سینمایی کشور افزوده شده و تعداد مخاطبان سینما، به میزان خوبی افزایش یابد. اکنون این یک گزاره قطعی است که در شرایط کنونی، آنچه سبب افزایش میزان مخاطبان سینما می‌شود، تنها اکران چند فیلم پرمخاطب با محوریت کمدی است تا سینماها بتوانند خیلی زود به حیات پیش از ناآرامی‌ها بازگردند.

این گام نخست است چرا که هدف غایی، رسیدن به تعداد مخاطب پیش از دوران کرونا است که این تعداد برای سال ۹۸ که آخرین سال معمولی سینما بود، ۲۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بوده است. هم‌اکنون ۱۰۰ روز به پایان سال مانده که بهترین زمان این ۱۰۰ روز، همین دی‌ماه است و باید از این فرصت، نهایت بهره را به عمل آورد تا با نمایش فیلم‌های پرمخاطب، تعداد مخاطبان سینما به بالاتر از ۱۵ میلیون نفر تا پایان سال برسد. اگر این مهم رخ دهد و سینماها بتوانند تا پایان امسال، کف مخاطب خود را در مرز ۱۶ میلیون نفر تعریف کنند، این یعنی گیشه ۵۰۰ میلیارد تومانی که حداقل برای سال پرفرازونشیب ۱۴۰۱، می‌تواند رقم نسبتا معقولی باشد.

این اتفاق، مرهون یک تصمیم‌گیری درست و هوشمندانه است که اگر فرصت دی‌ماه نیز از دست برود، بسیار بعید است که سینماها بتوانند حتی خود را به مرز ۱۴ میلیون مخاطب تا پایان سال برسانند و این رکود، دامنه نگرانی‌ها را برای سینمای ایران در آستانه سال جدید که احتمالا با افزایش قیمت بلیت همراه خواهد بود، بیشتر می‌کند. بنابراین تصمیم درست برای نمایش فیلم‌های پرمخاطب پس از پایان جام‌جهانی، نه یک تصمیم برای اکران ۱۴۰۱، بلکه یک آمادگی و ذهنیت‌سازی نزد مخاطبان برای ورود به سینمای ۱۴۰۲ است تا بتوانیم با عبور از این سال عجیب، وضعیت نرمالی را در سینمای ایران تجربه کنیم.