همه چیز درباره فشارخون بالا؛ علائم و راه‌های درمان

فرارو- فشار خون بالا یکی از مشکلات و بیماری‌های رایجی است که در آن نیروی طولانی مدت گردش خون در برابر دیواره‌های شریان (سرخرگ)‌ به اندازه‌ای بالاست که ممکن است درنهایت موجب بروز مشکلات بهداشتی مانند بیماری‌های قلبی شود.

به گزارش فرارو، فشارخون با مقدار خون پمپاژ شده به وسیله ضربان قلب و مقدار مقاومت در برابر جریان خون در شریان‌ها تعیین می‌شود. هرقدر قلب خون بیش‌تری را پمپاژ کند و شریان‌های فرد باریک‌تر باشد، فشار خون بالا‌تر خواهد رفت.

فشار خون می‌تواند برای سال‌ها بدون هیچ علائم مشخصی در بدن باشد. ناآگاهی از ابتلا به چنین مشکلی همچنین کنترل نکردن آن می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامت از جمله حمله قلبی و سکته مغزی شود.

بیماری فشار خون به طور کلی در طول سال‌ها توسعه پیدا می‌کند. خوشبختانه فشار خون بالا می‌تواند به‌سادگی با انجام تعدادی آزمایش شناسایی شود و با تجویز دارو‌های پزشک کنترل شود.

فشارخون دارای دو جزء است:

• فشار سیستولیک: این فشار نشان دهنده فشار قلب است، وقتی برای پمپ خون به بقیه بدن پمپاژ می‌شود.

• فشار دیاستولیک: این فشار به فشار در رگ‌های خونی بین ضربان قلب اشاره دارد.

فشار خون با میلی متر جیوه (mmHg) اندازه گیری می‌شود؛ بنابراین فشار خون یک فرد برای نمونه ۱۲۰/۸۰ mmHg بیان می‌شود.

فشار خون بالا زمانی تشخیص داده می‌شود که یک یا هر دو مورد از موارد زیر بیش از حد معمول باشد. فشار خون بالا همچنین هایپر تنشن (hypertension) نامیده می‌شود.

فشار خون به شرح زیر دسته‌بندی می‌شود:

• طبیعی: کم‌تر از ۱۲۰/۸۰ mmHg

• فشارخون بالا: ۱۲۰/۸۰ تا ۱۳۹/۸۹ mmHg

• پر فشاری خون مرحله ۱: ۱۴۰/۹۰ تا ۱۵۹/۹۹ mmHg

• پر فشاری خون مرحله ۲: ۱۶۰/۱۰۰ mmHg و بالاتر

اگرچه فشار خون بالا می‌تواند علائمی مانند سر درد و تپش ضربان قلب را ایجاد کند، معمولا باعث بروز هیچ نشانه‌ای در فرد مبتلا نمی‌شود. پس چرا باید نگران فشار خون بالا باشید؟ به این دلیل که وقتی فشار خون بالا هیچ علائمی هم ندارد، می‌تواند به طور خاموش به بسیاری از اعضای بدن آسیب برساند، از جمله:

• مغز

• چشم‌ها

• قلب

• کلیه‌ها

• شریان‌های سراسر بدن

شما ممکن است آسیبی را که پر فشاری خون خاموش به بدن وارد می‌کند، تا زمانی که ناگهان در معرض یک بیماری بزرگ قرار بگیرید، تشخیص ندهید. برای مثال فشار خون بالا خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را در فرد افزایش می‌دهد.

علائم

بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا علائم و نشانه‌هایی از ابتلای به این بیماری ندارند. زمانی که فشار خون افزایش پیدا می‌کند، می‌تواند باعث بروز علائمی مانند موارد زیر شود:

• سردرد

• سر گیجه

• خستگی

• احساسی مانند حالت زنگ زدن در گوش

تشخیص

تشخیص فشار خون به سنجش و اندازه گیری فشار خون بستگی دارد؛ بنابر این ضروری است که فشار خون به‌دقت اندازه‌گیری شود.

برای به دست آوردن یک اندازه‌گیری دقیق فشار خون بهتر است حداقل ۱ ساعت قبل از این‌که اندازه گرفته شود، از انجام موارد زیر اجتناب کنید:

• تمرین‌های ورزشی سنگین

• سیگار کشیدن

• غذا خوردن

• نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین دار

• حداقل ۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری فشارخون بنشینید.

• از صحبت کردن در حالی که فشار خون شما اندازه‌گیری می‌شود، اجتناب کنید.

• ۲ مرتبه فشار خونتان را اندازه‌گیری کنید و میانگین آن‌ها را ثبت نمایید.

اگر فشارخون شما بالاست، پزشک شما باید چشم‌ها، سیستم قلبی و عصبی شما را بررسی کند تا در مورد آسیب‌های احتمالی پر فشاری خون شواهدی را مبنی‌بر بروز چنین مشکلی به دست آورد.

در صورتی که چنین شواهدی وجود نداشته باشد، باید حداقل ۲ مرتبه دیگر اندازه گیری فشار خون را دوباره انجام بدهید. تنها پس از آن پزشک می‌تواند پر فشاری خون را در فرد تشخیص بدهد، به این دلیل که افزایش تنها ۱ بار فشار خون می‌تواند برای هر فردی اتفاق بیفتد.

در صورتی که ابتلا به پر فشاری خون در شما تشخیص داده شده است، آزمایش‌های دیگری برای بررسی آسیب‌های وارد شده به اندام‌های شما انجام خواهد شد. این آزمایش‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه

الکتروکاردیوگرام (EKG) برای یافتن:

• انقباض عضله قلب

• نامنظم بودن ریتم‌های قلب

تصویر برداری اشعه ایکس قفسه سینه برای یافتن:

• بزرگ شدن اندازه قلب

• ایجاد سیالیت در ریه‌ها به علت نارسایی قلبی

پیشگیری

برای جلوگیری از ابتلا به فشار خون بالا بهتر است به نکات زیز توجه کنید:

• انجام ورزش منظم هوازی

• محدود کردن مصرف نوشیدنی‌ها و نمک

• داشتن یک رژیم غذایی غنی از میوه و سبزی‌ها و غذا‌های دارای مقادیری کم‌تر از چربی‌های اشباع شده

• استعمال نکردن دخانیات

• حفظ کردن وزن مطلوب بدن

فشار خون بالا خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد؛ بنابراین مهم است که عوامل خطر را برای بیماری عروق کرونر تغییر بدهید. علاوه‌بر اقدامات گفته شد، شما باید:

• سیگار را ترک کنید.

• LDL بالا (کلسترول بد) را کاهش بدهید.

شما ممکن است به‌تنهایی قادر به درمان فشار خون بالا با ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی خود باشید. کنترل مقدار و میزان مواد غذایی که مصرف می‌کنید و یا نوشیدنی‌هایی که می‌نوشید، به خودی خود می‌توانند فشار خون سیستولیک را کاهش بدهند.

درمان

ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی ممکن است بهبودی علائم و کاهش خطر ابتلا به بیماری فشار خون را به همراه داشته باشد. تغییراتی در شیوه زندگی سالم‌تر که می‌تواند شامل موارد زیر شوند:

• بهره‌وری از رژیم غذایی غنی شده از میوه‌ها و سبزیجات

• کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده و نمک

• فعالیت و ورزش بیش‌تر

• کاهش وزن در صورتی که اضافه وزن دارید

اما برخی مواقع تغییرات شیوه زندگی به اندازه کافی بیماری فشار خون بالا را کنترل نمی‌کند. در صورتی که این مورد برای شما رخ بدهد، درمان دارویی مورد نیاز خواهد بود. دارو‌های کاهش دهنده فشار خون شامل موارد زیر می‌شوند:

• دیورتیک‌ها

• مسدود کننده‌های بتا (بتا بلاکرها)

• مهار کننده‌های ACE

• مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین

• مسدود کننده‌های کانال کلسیم

• آلفا بلاکر‌ها (مسدود کننده‌های آلفا)

افراد مبتلا به بیماری دیابت، بیماری‌های کلیوی یا افراد دچار مشکلات قلبی در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به عوارض ناشی از فشار خون بالا قرار دارند. آن‌ها معمولا با دارو‌های قوی‌تر درمان می‌شوند.